અમેરિકન ઇતિહાસનું અનોખું પાત્ર જ્હોન સ્મિથ

પ્રિય સખી,

કુશળ હશે. સખી, હાલમાં વેકેશન ચાલી રહ્યું છે ને તેથી નિમ્મી અને ગાયત્રી સાથે ફરવા જવા માટે પ્રોગ્રામ બનાવેલો હતો. છોકરીઓને તેમના બાબાએ પૂછ્યું કે ક્યાં જવું છે? તો તેઓ કહે કે અમેરિકાની હિસ્ટ્રી જાણવા મળે તેવા ટાઉનમાં જઈએ. આમેય સખી પાર્ક, બુશગાર્ડન વગેરે જગ્યાએ તો બંને છોકરીઓ મિત્રો સાથે ફરી આવી હતી તેથી અમે જેમ્સટાઉન જવાનું નક્કી કર્યું જેથી કરીને ફરી પણ શકાય અને અમેરિકાની હિસ્ટ્રી પણ જાણવા મળે. સખી, તું જાણે છે કે હાલમાં જ વર્જિનિયાનાં જેમ્સ ટાઉનમાં નવા અમેરિકાની ભૂમિ વસ્યાંને ૪૦૦ વર્ષ થયાં તે અંગેની ઉજવણી કરવામાં આવી ત્યારે ઇતિહાસનાં કેટલાક પાનાં ખોલવાનો નિર્ણય વર્જિનિયા આર્કીયોલોજિસ્ટ દ્વારા કરવામાં આવ્યો. સખી, આ પાનાં ખોલવાનાં નિર્ણય સાથે આ આર્કીયોલોજીસ્ટોનાં મુખ પર જે સૌથી પહેલું નામ ઊભરી આવ્યું તે નામ હતું જ્હોન સ્મિથનું. સખી, જ્હોન સ્મિથ એ વિવિધ નામોથી અમેરિકન ઇતિહાસમાં સમાયેલ છે. પરંતુ જ્હોન સ્મિથને ખાસ યાદ કરાય છે તેની લખેલી ડાયરી માટે…. ચાલ સખી, આપણે એ ડાયરીનાં થોડા પાનાં જોઈએ.

 

એ મે મહિનો હતો અમારા પ્રમાણે તો સ્પ્રિંગ ચાલું થઈ થવી જોઈતી હતી, પરંતુ અમે જ્યારે ત્યાં પહોંચ્યાં ત્યારે ઘૂંટણ સુધીનો સ્નો હજુયે ત્યાં હતો, વાતાવરણ થીજી ગયેલું હતું, ઠંડી એટલી કે માત્ર થોડી ક્ષણો ડેક ઉપર ઊભા રહીએ ત્યાં જ થીજી જઈએ. જ્યાં જુઓ ત્યાં સ્પ્રુઝનાં લાંબા ઊંચા ટ્રી જ નજર આવતાં હતાં. ક્યાંય માનવ વસ્તીનાં એકપણ નિશાની દેખાતી ન હતી. ક્યાંક ક્યાંક ડિયર જેવા પગલા જેવી છાપ દેખાઇ જતી હતી. આ ડાયરીનું બીજું એક પાનું કહે છે કે ……એ રેડ ઇન્ડિયન સમુદાયનાં શક્તિશાળી પૌવાહટનની (મુખીયા) પુત્રી પોકોહોંન્ટેસ હતી. તે જાડી ને ઠીંગણી હતી પણ તેની આંખોમાં ગજબ એવી ચમક હતી, તે જ્યારે જ્યારે મને જોતી હતી ત્યારે ત્યારે તેના માસૂમ ચહેરા પરથી મને નજર હટાવવાનું મન થતું ન હતું, તેણે મારી બહુ મદદ કરી. તેણે મને પોતાના લોકોથી બચાવી નવું જીવન આપ્યું અને અમારી વસાહત માટે પણ ઘણી મદદ કરી. આ ડાયરીનું ત્રીજું પાનું કહે છે કે રેડ ઇન્ડિયન (આજે નેટિવ ઇંડિયન) લોકો સાથેની અમારી લડાઈ એ અમારી મૂર્ખામીનું ચિન્હ હતું. જો અમે તેઓની સાથે શાંતિથી રહ્યાં હોત તો અમારામાંનાં બધાં જ લોકો જીવતા હોત પણ અમારી મૂર્ખાઈને કારણે અમારી વસાહતે ઘણાબધાં લોકોને ખોઈ દીધાં. સખી, ચોથા પાનાંમાં સ્મિથ કહે છે કે હું તેણીને લવ નહોતો કરતો પણ, અમારે તેણીની જરૂર હતી, તેમના લોકોની જરૂર હતી. જેઓ તેઓ અમારી મદદે ન આવ્યા હોત તો અમારામાં જેટલા આજે બચ્યા છે તેટલા લોકો પણ બચી શક્યા ન હોત. પણ હું તેણીને લવ નહોતો કરતો તે વાત હું તેણીને કહી ન શક્યો. સખી, આ શબ્દો જ્હોન સ્મિથ દ્વારા ૧૬૧૦ માં લખાયેલા છે. જ્હોન સ્મિથ……. અમેરિકન ઈતિહાસમાં એક બ્રિટિશ નાવિક તરીકે અને એક ઇતિહાસકાર તરીકે જાણીતો છે. આ સિવાય પણ જ્હોન સ્મિથને અનેક નામોથી ઓળખવામાં આવે છે. જેમાં સેટલમેંન્ટનાં સફળ કેપ્ટન તરીકે, પોકોહોન્ટેસનાં પ્રેમી તરીકે અને દગાખોર પ્રેમી તરીકે, એક ટ્રેડમેન તરીકે…..એમ એવા કેટલાય નામે પ્રખ્યાત છે. સખી, જ્હોનસ્મિથને તું થોડો ઘણો તો જાણે છે પણ પૂર્ણ રીતે નહીં કેમ ખરું ને? આટલું વાંચ્યા પછી તને થશે કે આટલા બધા ઉપનામો ધરાવતો જ્હોન સ્મિથ કોણ હશે? અને અમેરિકાના ઇતિહાસમાં એ શા માટે હંમેશા માટે કેદ થઈ ગયો ? પરંતુ જ્હોન સ્મિથ સુધી પહોંચવા પૂર્વે આપણે ક્રિસ્ટોફર કોલંબસનાં સમયના ઇતિહાસના પાનાંને પણ થોડા જોઈ લઈએ.

 

ક્રિસ્ટોફર કોલંબસ……ઇતિહાસ અને ભૂગોળના પાનાંમાં રહેલ એક અમર નામ. ઇતિહાસ કહે છે કે ક્રિસ્ટોફર કોલંબસ ભારત શોધવા નીકળેલો પરંતુ, દરિયાઈ તોફાનમાં તે પોતાની દિશા ભૂલી ગયેલો હોઈ તે અમરિકાની અજાણી ધરતી પર આવી ચઢેલો. કોલંબસ આ શોધ બાદ ત્રણ વાર અમેરિકાની ધરતી પર આવેલો. પ્રથમવાર જ્યારે તે ભૂલથી આ ધરતી પર આવ્યો ત્યારે તેણે જે પ્રથમ આદિવાસી પ્રજા જોઈ. આ આદિવાસી પ્રજાએ પોતાના મો પર લાલ રંગ લગાવ્યો હતો, માથાને પંખીઓનાં પીંછાથી શણગાર્યું હતું. શરીર ઉપર ચામડાનાં વસ્ત્રો હતાં. જ્યારે કોલંબસે આ પ્રજાને પ્રથમવાર જોઈ તેને ઇન્ડિયન માની પરંતુ જ્યારે તેને ખબર પડી કે તેણે ભારત નહીં પણ કોઈ અજાણ્યો મુલક શોધ્યો છે ત્યારે તે થોડો ખિન્ન થયો પણ આ લાલ મો વાળી આદિવાસી પ્રજાને તેણે નામ આપ્યું રેડ ઇન્ડિયન. ક્રિસ્ટોફર કોલંબસ આ પ્રથમ સફર બાદ ટૂંકા ટૂંકા સમયનાં અંતરાલ પર ત્રણવાર અમેરિકાની ધરતી પર આવ્યો. આ ત્રણ સફર બાદ તેણે પોતાની ચોથી અમેરિકાની સફરની પણ તૈયારી કરી રાખી હતી ત્યારે રાજદ્વારી ખટપટનો એ ભોગ બન્યો અને તેને જેલમાં નાખી દેવામાં આવ્યો. જ્યારે તે બીજીવાર આ ધરતી પર આવ્યો ત્યારે તેણે પોતાના કેટલાક સાથીઓ સાથે અમેરિકાની ધરતી પર ત્રણ દિવસનું રોકાણ કરેલું. આ રોકાણ દરમ્યાન તેને આ ભૂમિ ગમી નહીં કારણ કે ઊંચા ઊંચા સ્પ્રુઝનાં (દેવદાર) વૃક્ષોથી આ પ્રદેશ છવાયેલ હતો. દિવસો ટૂંકા અને રાત્રી વિશાળ હતી અને સખત ઠંડા એ રાત દિવસ હતાં. અર્થાત તે જ્યારે પોતાની બીજી ટ્રીપમાં યુ એસ આવ્યો ત્યારે અમેરિકામાં વિન્ટર હતો. કોલંબસે જેમ આ નવી ધરતી વિષે વર્ણન કરેલું તેવું જ વર્ણન બ્રિટિશ નાવિક જ્હોન સ્મિથનું પણ જોવા મળે છે. પરંતુ કોલંબસ અને જ્હોનની વચ્ચે રહેલા આ વર્ણનમાં મૂળ ફર્ક એ હતો કે કોલંબસનાં સમયે આ ખંડ પૂર્ણ રીતે અંધારિયો ગણાતો હતો, જ્યારે સ્મિથનાં સમયે અમેરિકાનું નામ દુર સુદૂર સુધી પહોંચી ગયેલું હતું.

 

ક્રિસ્ટોફર કોલંબસ દ્વારા અમેરિકા ખંડ શોધ્યા બાદ ૧૧૬ વર્ષે ૧૬૦૭ માં અમેરિકામાં ફરી માનવ પગલાંનો આરંભ થયો. વર્જીન ક્વિન એલિઝાબેથનાં નામ ઉપરથી આવેલી”વર્જિનિયા લંડન કંપની” યુરોપની બહાર નવી નવી ભૂમિઑ શોધવા તત્પર થઈ ચૂકી હતી અને આ નવી ભૂમિને શોધીને વસાવવા માટે તેણે માણસો હાયર કરવાનું ચાલું કર્યું. આ સમયે બ્રિટનનાં કિંગ જેમ્સથી નારાજ થઈ કેટલાક લોકો કિંગથી છૂટા થઈ જવાના ઈરાદા સાથે આ લોકો વર્જિનિયા લંડન કંપની દ્વારા અમેરિકાની ધરતી પર આવનાર આવ્યાં હતાં. બ્રિટનની આ પહેલી વસાહતે જ્યારે અમેરિકાની ધરતી પર આવવાનું નક્કી કર્યું ત્યારે તેમને કિંગ જેમ્સનો કોઈપણ પ્રકારનો હસ્તક્ષેપ જોઈતો ન હતો પરંતુ એ વાત અલગ છે કે આ નવી ધરતી પર વસવાટ કરવા માટે ઘણા વર્ષો સુધી તેમને બ્રિટન ઉપર જ આધાર રાખવો પડ્યો હતો. જ્યારે બ્રિટનથી વસાહતીઓ આવ્યાં ત્યારે આજ સમયે સ્પેનથી પણ અમુક લોકો બે શીપ દ્વારા આવેલા. સ્પેનથી આવેલ સ્પેનીશ લોકોએ અમેરિકાના મેસેચ્યુસેટસનાં દરિયાકિનારે ઉતરાણ કર્યું જ્યારે બ્રિટનથી આવેલ બ્રિટિશ લોકોએ વર્જિનિયાનાં (આજે) ચેઝાપિક બે નાં કિનારે ઉતરણ કર્યું. આમ ૧૬૦૭ ની સાલ અને મે મહિનો બબ્બે વસાહતો માટે અમેરિકન ઇતિહાસમાં સમાઈ ગયો. મેસેચ્યુસેટસ અને વર્જિનિયાનાં આ લોકો “ફર્સ્ટ સેટલમેંન્ટ” તરીકે ઓળખાયા, પરંતુ આ બંને વસાહતીઓમાં વર્જિનિયાનાં અખાતને કિનારે ઉતરેલા બ્રિટિશ લોકોને કારણે આધુનિક અમેરિકાનાં પાયા ઘડાયા હોવાથી વર્જિનિયાનું નામ અમેરિકન ઈતિહાસમાં વધુ લખાયું.

 

૧૬૦૭ માં મે મહિનામાં બ્રિટનથી આવેલ સારાહ, સુસાન અને મે ફ્લાવર નામની શીપનાં કેપ્ટનનું નામ જ્હોન સ્મિથ હતું. તે ફક્ત ૨૮ વર્ષનો હતો. આ વહાણમાં ૨૧૪ યાત્રીઓ હતાં. આ યાત્રીઓએ જ્યારે પોટોમેક નદી અને ચેઝાપિક બેનાં ત્રિકોણ મુખ પર પોતાનો વસવાટ કરવાનું નક્કી કર્યું ત્યારે તેમને ખબર ન હતી કે આ સ્થળ તેમનાં માટે મોતનો પૈગામ લઈને આવશે. અહીં તેમણે એક જગ્યાએ ટેન્ટ નાખવાનું શરૂ કર્યું. શાંત વાતાવરણમાં થતાં કોલાહલ અને નદીનાં મુખ પાસેથી ઊંચે ઉડતા ધુમાડાને કારણે સ્પ્રુઝનાં જંગલોની વચ્ચે રહેતા રેડ ઇન્ડિયન પ્રજાને પોતાની ધરતી પર કોઈ વસાહતીઓ આવ્યાની જાણ થઈ ત્યારે તેઓ કુતૂહલતા વશ જ્યારે આ નવી પ્રજાને જોવા આવ્યાં ત્યારે તેમની ઉપર બ્રિટિશ લોકોએ ગન વડે હુમલો કર્યો જેને કારણે ઘણા રેડ ઇન્ડિયન માર્યા ગયાં આ હુમલાને કારણે રેડ ઇન્ડિયન પ્રજા ગુસ્સામાં આવી ગઈ અને બંને પ્રજાઓ વચ્ચે વારંવાર અથડામણ થતું રહ્યું. (જો’કે પાછળથી જ્હોન સ્મિથની સમજદારીને કારણે બ્રિટિશરોનાં રેડ ઇન્ડિયનો સાથેના સંબંધોમાં સુધારો થયેલો પરંતુ જ્હોનનાં ઈંગ્લેન્ડ પરત ફર્યા બાદ ફરી તેમની વચ્ચે પરસ્પર વેરભાવ શરૂ થઈ ગયેલા) જ્હોન સ્મિથની કેપ્ટની નીચે બ્રિટિશ લોકો જંગલો સાફ કરીને ત્યાં ખેતી કરતાં, જંગલનાં કપાયેલા વૃક્ષોમાંથી તેમણે એક અનેક ઘરો બાંધ્યા અને ચર્ચ બનાવ્યું. આ ઘરોની આસપાસ તેમણે વુડન કોલોની પણ બનાવી જેથી રેડ ઇન્ડિયન પ્રજાનાં હુમલાથી બચી શકાય. તેમ છતાં પણ આ સેટલરો બહુ ઝડપથી મૃત્યુને ભેટતા રહ્યા. ધીરે ધીરે એવો પણ સમય આવ્યો કે બહુ જ જૂજ લોકો આ વસાહતમાં બાકી રહ્યા હોય. અહીં પ્રશ્ન એ ચોક્કસ થશે કે તે સમય પ્રમાણે અત્યંત આધુનિક રહેલી આ વસાહતનો નાશ કેવી રીતે થયો હશે તે પ્રશ્ન છે. સખી, જ્હોન સ્મિથની આ ડાયરીમાંથી અમેરિકા આવેલી આ વસાહતનાં લોકો કેમ કરીને મૃત્યુ પામ્યા તે પણ જાણવા મળ્યું છે. જેમાં જણાવેલ છે કે રેડ ઇન્ડિયનોનાં હુમલાથી ઘણા લોકોનાં મૃત્યુ થયેલા, તો ઘણીવાર જંગલોમાંથી મળી આવતાં ફળોને ખાધા બાદ તેઓ તરત જ બીમાર પડીને મૃત્યુ પામતા તો ઘણીવાર ઝેરી જીવજંતુઑનાં બાઇટથી મૃત્યુ પામતા, લોકો તો અલગ હતાં પણ ખાસ કરીને ભૂખમરાથી અને નદીનાં પાણીથી મરનારા લોકો વધુ હતાં. મે મહિનામાં બ્રિટિશરોનાં અમેરિકા આવ્યા બાદ ફોલ સુધી તો તેમને વાંધો ન આવ્યો પણ જેવો વિન્ટર શરૂ થયો કે તરત જ તેમનાં ઠંડીથી બચવા અને અનાજ કેવી રીતે બચાવીને રાખવું વગેરે પ્રોબ્લેમ શરૂ થઈ ગયાં. થોડા સમય માટે તો તેઓએ પોતાની સાથે લાવેલ, બચાવેલ અનાજથી અને જંગલમાંથી મળતા જંગલી જાનવરોને મારીને તેના મીટથી ચલાવ્યું પણ જેમ જેમ વિન્ટર હર્સ થતો ગયો તેમ તેમ નદીકિનારા તરફ આવતાં પ્રાણીઓ પણ ઓછા થતાં ગયા. આથી આ પ્રાણીઓ રૂપી ખોરાક મળવો મુશ્કેલ બની ગયો હતો. જ્યારે જ્યારે તે કોલોનીમાંથી કોઈ બ્રિટિશર શિકાર શોધવા નીકળતો તો તે નેટિવ ઇન્ડિયન લોકોનો શિકાર બની જતો. આમ આ કોલોનીસ્ટો પોતાનો માણસ ગુમાવતાં હતા. સખી, આ ઉપરાંત આ કોલોનીસ્ટો જે નદીનું પાણી પીવા માટે ઉપયોગ કરતાં તે નદીનાં પાણીમાં બે નાં કારણે સોલ્ટનું પ્રમાણ વધુ હતું. આવું સોલ્ટવાળું પાણી તેઓ ઉપયોગમાં લેતા હોવાથી તેઓના શરીરમાં સોલ્ટનું પ્રમાણ વધી જતું જેને કારણે પણ તેમનાં મૃત્યુ થયેલા. (જો,કે પાછળથી આવેલ બીજી વસાહતોએ કોલોનીમાં મીઠું પાણી મેળવવા માટે કૂવો પણ બનાવેલ, પરંતુ તે કૂવાનો ક્યારેય ઉપયોગ થયો નહીં.) સખી, ધીરે ધીરે એક સમય તો એવો પણ આવેલો કે નેટિવ ઇન્ડિયનના ભયથી બ્રિટિશ લોકો વસાહતની બહાર જરૂર હોય તો જ નીકળતા. પોણાભાગે તેઓ એવો દેખાવ કરતાં કે તેમની પાસે ઘણું બધુ ફૂડ છે, ગન્સ છે, માણસો છે પણ હકીકત એ હતી કે તેઓ પાસે આમાંનું કશું જ ન હતું. તેઓ જે માણસો મરી જતાં તેમને વસાહતની અંદર જ દાટી દેતા. પરંતુ બહાર રહેલ નેટિવ ઇન્ડિયન પ્રજા તો એમ જ વિચારી રહી હતી કે આ બહારથી આવેલા લોકો પાસે ઘણા બધા લોકો રહેલ છે. તેથી કોલોનીની અંદરની પરિસ્થિતીનો તેમને ખ્યાલ જ ન આવ્યો. પરંતુ એક પ્રશ્ન તેમને રહ્યો કે તેઓની પાસે કેટલું ફૂડ હશે. આ ફૂડ મેળવવા માટે તેઓ વારંવાર કોલોની ઉપર હુમલો કરતાં. જ્યારે બ્રિટનથી બીજી વસાહત અહી આવી ત્યારે તેમણે પહેલી વસાહત પાસે કેટલું ફૂડ હતું અને તેઓ આટલા આકરા વિન્ટર સામે જીવિત કેવી રીતે રહ્યા તે વિષેની શોધ કરી ત્યારે ઘણા ચોંકાવનારા તથ્યો બહાર આવ્યા. સખી, વર્જિનિયાનો આ ઇતિહાસ અને આ તથ્યો એમ કહે છે કે વસાહતની અંદર વસેલા જીવિત લોકો પોતાની ભૂખ સંતોષવા માટે આ મૃત વ્યક્તિઓના શરીરનો ઉપયોગ કરતાં અર્થાત માનવમાસનો ઉપયોગ કરતાં હતા. આ ઉપરાંત તેમની સાથે રહેલા તેમના ઘોડા, કૂતરા, પીગ વગેરેનો પણ ઉપયોગ ફૂડ તરીકે કર્યો હતો. આટલું કરવા છતાં આ પહેલી વસાહતમાંથી વધુ લોકો બચેલા નહીં. પરંતુ જ્હોનના આવ્યાં બાદ પરિસ્થિતી પલટાઈ. જ્હોનની સૂઝબુઝે અનેક વસાહતીઓની રક્ષા કરી. જ્હોન સ્મિથ બે વર્ષ ને ૯ મહિના યુ.એસની ધરતી પર રહેલો. આ સમય દરમ્યાન તેણે નેટિવ ઇન્ડિયન પ્રજાના કિંગ (પોવહાટેન-powhatan) ની પુત્રી પોકોહોન્ટેસને પોતાની ભાષા અને રીતભાત શીખવી, તેની સાથે વિવાહ કરવાનું નક્કી કરી તેનું હૃદય જીતી લીધું. પોતાના પ્રેમમાં પડેલી પોકોહોન્ટેસને મધ્યસ્થી બનાવીને તેણે બંને પ્રજા વચ્ચે સુમેળ કરાવ્યો.

 

આ સુમેળને કારણે બ્રિટિશપ્રજા આ નેટિવ ઇન્ડિયનના સહયોગથી આ નવી ધરતીને અપનાવી શકી. પરંતુ એક દિવસ જ્હોન પોતાના જ ગ્રુપનાં અસંતોષનો અને ઈર્ષાનો ભાગ બન્યો આને કારણે એકવાર રાત્રિનાં સમયે તેના કોઈક સાથીએ તેનાં પગ ઉપર ગન પાવડર ફોડયો આ હુમલામાં જ્હોન ઘણો જ ઘવાઈ ગયો. આજ ઘવાયેલ અવસ્થામાં તેણે ત્રણ મહિના કાઢ્યાં ત્યારે વર્જિનિયા કંપની તરફથી વસાહતનાં લોકો ત્યાં આવેલા. તેમને પણ જ્હોન કેપ્ટન જોઈતો હતો પરંતુ જ્હોનની બગડતી હાલત જોઈ તેને ઈંગ્લેન્ડ મોકલી દેવામાં આવ્યો. ઇતિહાસ આગળ કહે છે કે બ્રિટન પરત ફરેલા જ્હોનને સાડા ત્રણ વર્ષ ફરી રિકવર થવામાં લાગ્યાં. પરંતુ તે અમેરિકા પાછા ફરવા માટે રાજી ન થયો. સખી, આ ઇતિહાસ આગળ વધતાં કહે છે કે જ્હોન સ્મિથે પોતાના માણસો સાથે પોતાના મૃત્યુનો ખોટો સંદેશો અમેરિકા પોકોહોન્ટેસને મોકલ્યો. જ્હોનના મૃત્યુના સમાચાર સાંભળીને પોકોહોન્ટેસને ઘણું જ દુઃખ થયું. તે ક્યારેય જ્હોન સ્મિથને ભૂલી તો ન શકી પણ, તેજ અરસામાં અમેરિકા આવેલ જહોન રોલ્ફે ફરી તેને નવા જીવનનો મર્મ સમજાવ્યો અને તેણે તેની સાથે વિવાહ કર્યા અને તેને Rebecca Rolfeનું નવું નામ આપ્યું. રાલ્ફે સાથેના વિવાહ બાદ જ્યારે પોકોહોંન્ટેસ બ્રિટન ગઈ ત્યારે તેણી એકવાર અનાયાસે જ્હોનસ્મિથને મળી. સ્મિથને મળીને તેને આશ્ચર્ય સાથે આઘાત પણ લાગ્યો તેને પૂછ્યું કે તું સારો થઈ ગયો છે તે વાતની ખબર કેમ મને ન કરી? અને તારા માણસો સાથે એમ કેમ કહેડાવ્યું કે તારું મૃત્યુ થયું છે. પરંતુ પોકોહોંન્ટેસના સવાલનો કોઈ જવાબ સ્મિથ પાસે ન હતો. સ્મિથને મળ્યાં બાદ આઘાત પામેલી પોકોહોંન્ટેસ લગભગ ૪-૫ મહિનાના ટૂંકા ગાળામાં એટ્લે કે ૧૬૧૭ માં બ્રિટનમાં જ મૃત્યુ પામી. તેના મૃત્યુના સમયે તે કેવળ ૨૧-૨૨ વર્ષની હતી. પોકોહોંન્ટેસે મરતી વખતે પોતાનું શરીર પાછું અમેરિકા લઈ જવામાં આવે અને પોતાના મૃતદેહને અમેરિકામાં જ દફનાવવામાં આવે તેવી ઈચ્છા વ્યક્ત કરી, પરંતુ પોકોહોંન્ટેસની નેટિવ ઇન્ડિયન પ્રજામાં લોકપ્રિયતા જોઈ તેણીના શબને પણ અમેરિકા પરત ન લાવતા બ્રિટનમાં જ દફનાવવામાં આવ્યું. સખી, આજ કારણસર અમેરિકન નેટિવ ઇન્ડિયન પ્રજા આજે પણ માને છે કે સ્મિથ એક દગાખોર પ્રેમી હતો જેણે ફક્ત પોતાના સ્વાર્થ માટે જ એક ભોળી કુમારીનું હૃદય જીત્યું હતું. આજે જ્હોન સ્મિથ જ્યાં પોતાના સાથીઑ સાથે જ્યાં રહ્યો તે જગ્યાને જેમ્સ ટાઉન નામ અપાયું છે અને જે પોકોમેટ નદીનો તેઓ ઉપયોગ કરતાં હતાં તે નદીને જેમ્સ રિવર નામ અપાયું છે જે તે સમયના કિંગ જેમ્સનાં નામ ઉપરથી આવ્યું છે. આજે જેમ્સ ટાઉન એ વર્જિનિયા રાજ્યમાં આવેલ છે. સખી, આ ઇતિહાસમાં બીજી જાણવા જેવી વાત એ પણ છે કે જેમ જેમ્સટાઉન તે બ્રિટિશ કિંગના નામ ઉપરથી આવેલ છે તેમ સ્ટેટ વર્જિનિયાનું નામ પણ વર્જીન ક્વિન એલિઝાબેથના નામ ઉપરથી પડેલ છે. આમ આ બંને નામ અમેરિકન હિસ્ટ્રીનો મહત્તમ ભાગ ગણાય છે.

 

સખી, આ લાંબો પણ રોમાંચકાર ઈતિહાસ અને જ્હોન સ્મિથની ડાયરી અહીં પૂર્ણ થાય છે. સખી, આ ડાયરી તને કેવી લાગી તે ચોક્કસ જણાવજે.

એજ_પૂર્વીની સ્નેહયાદ સાથે © 2014